Hong Kong hoàn tất chuỗi ngành vàng: Bước ngoặt của BRICS trong hệ thống tài chính toàn cầu

Các động thái gần đây của chính quyền Hong Kong không chỉ là nỗ lực phát triển kinh tế địa phương, mà còn là một mảnh ghép quan trọng trong một kế hoạch tài chính toàn cầu đầy tham vọng của khối BRICS, với mục tiêu cuối cùng là tái định hình trật tự tiền tệ thế giới thông qua việc nâng tầm vai trò của vàng.

Trong buổi họp báo ngày 22/12/2025 về phát triển thị trường vàng, Bộ trưởng Tài chính và Ngân khố Hong Kong Christopher Hui đã chính thức tuyên bố một cột mốc quan trọng: “Thị trường vàng Hong Kong đã hình thành một chuỗi ngành hoàn chỉnh”.

Tuyên bố này dựa trên những tiến bộ thực tế đã đạt được trên khắp các lĩnh vực giao dịch, hậu cần, lưu trữ và các dịch vụ tài chính liên quan. Ông Hui cũng nhấn mạnh cam kết của chính quyền trong việc mở rộng hơn nữa công suất lưu trữ, cải thiện các kênh cung ứng vàng, củng cố hệ thống thanh toán bù trừ và mở rộng các công cụ đầu tư, nhằm tăng cường chiều sâu và tính thanh khoản cho thị trường.

Những nỗ lực này nhằm biến Hong Kong từ một trung tâm giao dịch truyền thống thành một hệ sinh thái vàng toàn diện, bao gồm giao dịch, lưu trữ, thanh toán bù trừ và quản lý rủi ro.

Chiến lược này được định hướng bởi bài phát biểu chính sách của Chief Executive John Lee Ka-chiu và phản ánh một tầm nhìn dài hạn. Kế hoạch cụ thể bao gồm khuyến khích Cục Quản lý Sân bay và các tổ chức tài chính tăng công suất lưu trữ vàng địa phương lên hơn 2.000 tấn trong vòng ba năm, một bước đi rõ ràng để định vị Hong Kong như một trung tâm dự trữ vàng cấp khu vực.

Song song đó, một mô hình hợp tác với đại lục được thúc đẩy mạnh mẽ, cho phép “nhập khẩu vàng tại Hong Kong, tinh luyện tại Thâm Quyến, và tái xuất khẩu ra nước ngoài”, nhằm thu hút các nhà tinh chế vàng quốc tế và củng cố chuỗi cung ứng.

Một trụ cột hạ tầng quan trọng khác là việc thành lập Hệ thống Thanh toán Bù trừ Vàng Trung ương Hong Kong, dự kiến bắt đầu thử nghiệm từ năm 2026. Sự tham gia của Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải (SGE) - sàn giao dịch vàng vật chất lớn nhất thế giới - vào hệ thống này là minh chứng cho kế hoạch kết nối sâu rộng với thị trường trong nước.

Những tiến bộ hạ tầng đã có thể thấy rõ, khi SGE đã mở kho giao hàng quốc tế đầu tiên ở nước ngoài tại Hong Kong và giới thiệu các hợp đồng mới cho việc giao hàng tại địa phương.

Để hoàn thiện hệ sinh thái tài chính, chính quyền Hong Kong cũng tích cực hỗ trợ việc phát hành các quỹ đầu tư chủ đề vàng và đặc biệt là các sản phẩm vàng được mã hóa (tokenized gold). Những sản phẩm sáng tạo này có tiềm năng kết hợp dự trữ vàng với các kênh thanh toán định danh Nhân dân tệ (NDT), mở ra cánh cửa cho việc tích hợp với các thí điểm về đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số (e-CNY).

Toàn bộ chiến lược này tận dụng triệt để lợi thế “siêu kết nối” độc đáo của Hong Kong: được hậu thuẫn vững chắc bởi đại lục Trung Quốc, đồng thời duy trì sự kết nối sâu rộng và thông suốt với thị trường tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, theo phân tích chuyên sâu từ các nguồn thông tin độc lập mà WikiFX tham khảo, ý nghĩa thực sự của các động thái tại Hong Kong phải được đặt trong một bối cảnh rộng lớn và chiến lược hơn nhiều. Sự thật chỉ ra rằng đây không đơn thuần là phát triển thị trường địa phương, mà là một bước tiến có chủ đích trong lộ trình của BRICS nhằm nâng cao vai trò của vàng trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Trong chiến lược dài hạn này, vàng đóng vai trò là “lớp uy tín hữu hình” cho tham vọng quốc tế hóa đồng NDT của Trung Quốc. Với vị thế trung lập và được quốc tế công nhận, Hong Kong chính là nền tảng ngoại biên lý tưởng cho quá trình chuyển đổi chiến lược này.

Mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy để vàng đạt được trạng thái Tài sản Thanh khoản Chất lượng Cao (High-Quality Liquid Asset - HQLA). Đạt được danh hiệu HQLA sẽ là một bước ngoặt lịch sử, vì nó sẽ mở khóa khả năng sử dụng vàng trong thị trường mua lại (repo) và tài trợ thương mạo như một dạng tài sản thế chấp chính thức.

Trên thực tế, điều này có nghĩa là vàng sẽ có tiềm năng trở thành một sự thay thế cho trái phiếu kho bạc Mỹ - loại tài sản thế chấp chủ chốt của hệ thống tài chính toàn cầu hiện nay - bên trong hệ thống tài chính của các nước BRICS và các đối tác. Sự dịch chuyển này sẽ tạo ra một hệ thống cung cấp thanh khoản và tín dụng song song, giảm thiểu đáng kể sự phụ thuộc vào các công cụ tài chính định danh USD.

Hệ thống hạ tầng đang được xây dựng tại Hong Kong chính là bệ phóng cho quá trình chuyển đổi này. Các kho bãi, nhà máy tinh chế, hệ thống thanh toán bù trừ và sản phẩm tài chính sáng tạo hợp thành “bộ khung vận hành” để vàng dần đáp ứng các điều kiện tiên quyết cho trạng thái HQLA.

Khi hoàn thiện, nó sẽ tạo ra một nền tảng đáng tin cậy bên ngoài các kênh thanh toán phương Tây truyền thống, phục vụ cho các giao dịch trong khối BRICS và các quốc gia tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), cho phép họ tiếp cận các công cụ tài chính được hỗ trợ bởi vàng mà không phải phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống phương Tây.

Sự phát triển này sẽ tạo ra những tác động sâu rộng và lâu dài đến thị trường tài chính và kinh tế vĩ mô toàn cầu. Về hệ thống tiền tệ, đây là một thách thức trực tiếp đối với vị thế độc tôn của đồng USD, thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng đa cực hóa tiền tệ.

Về thị trường tài chính, nếu vàng trở thành tài sản thế chấp được chấp nhận rộng rãi, nhu cầu từ các ngân hàng và tổ chức tài chính để đáp ứng yêu cầu thanh khoản có thể tăng vọt, tạo ra một động lực tăng giá hoàn toàn mới và vững chắc cho kim loại này, vượt xa nhu cầu đầu tư hoặc trang sức truyền thống.

Về kinh tế vĩ mô, sự dịch chuyển quyền lực định giá và cung ứng thanh khoản sang phương Đông sẽ khuyến khích các quốc gia đa dạng hóa dự trữ ngoại hối, giảm thiểu rủi ro địa chính trị và tạo nền tảng ổn định hơn cho thương mại quốc tế, mặc dù đồng thời cũng có thể dẫn đến sự phân mảnh lớn hơn trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Tóm lại, việc Hong Kong tuyên bố hoàn thiện “chuỗi ngành vàng hoàn chỉnh” là một tín hiệu quan trọng cho thấy lộ trình chiến lược của BRICS đang tiến triển từ ý tưởng sang hiện thực. Khi các mốc hạ tầng tiếp tục được hoàn thành và tích hợp, vàng có thể sẽ không còn chỉ là một tài sản trú ẩn an toàn thụ động, mà tiến dần đến việc trở thành một công cụ tài chính chủ động, một trụ cột thanh khoản trong một trật tự kinh tế toàn cầu mới đang định hình.

Nhà đầu tư và các tổ chức tài chính cần theo dõi sát sao các diễn biến liên quan đến Hong Kong, BRICS và thị trường vàng, vì những thay đổi mang tính cấu trúc này có thể tạo ra tác động lâu dài đến tỷ giá hối đoái, dòng vốn toàn cầu và cấu trúc của chính hệ thống tài chính quốc tế.